Weinig mensen kennen de link tussen Antwerpen en de bokkenrijders. Verteller Dirk Dobbeleers wil Antwerpen in de ban van de bokkenrijders brengen.
Wat zijn bokkenrijders?
De bokkenrijders zijn rovers die tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw grote delen van Belgisch en Nederlands Limburg onveilig maakten. Hun naam ontleenden ze aan het feit dat de mensen geloofden dat ze op bokken door de lucht vlogen. Dat konden ze dankzij het verbond dat ze met de duivel sloten. De bendeleden legden een eed af waarin ze God afzwoeren en de duivel aan. Tijdens dit ritueel werden het kruisbeeld en hosties onteerd.
In Belgisch Limburg schreven de bokkenrijders vooral brandbrieven. Daarin werd een bepaalde geldsom geëist. Soms pleegden ze een overval. In Nederland gingen de bendeleden driester te werk. Zij pleegden roofovervallen, vaak met geweld.
In beide Limburgen zat de schrik er bij de bevolking goed in. Men geloofde dat het om een duizendkoppige bende ging.
Wanneer de bokkenrijders gearresteerd werden, kwamen de beul en zijn instrumenten eraan te pas. De meeste beschuldigden legden bekentenissen af. Daarna volgde een mensonwaardige terechtstelling.
Om aan de foltering en aan een executie te ontsnappen vlucht Philippus Mertens uit Ophoven in 1785 naar Antwerpen.
Op 30 september 1790 wordt het Hollandse echtpaar Mathourné vermoord.
De zaak zit muurvast tot de het gerecht een beloning van 1000 gulden uitlooft. De rest van het verhaal vertel ik niet hier, maar tijdens een twee uur durende rondleiding in Antwerpen.
Apotheose van de wandeling is het bezoek aan de Veemarkt 4, het huis waar de Mathournés woonden en ook vermoord werden. In dit pand is nu restaurant Lids gevestigd. Deze uitstap is ideaal voor verenigingen die zich willen laten onderdompelen in het gegeven bokkenrijders en kost slechts 5 euro per deelnemer.
Dirk Dobbeleers schreef de belevenissen van Philippus Mertens ook neer in een boek. “Het proces Philippus Mertens, Een bokkenrijder berecht in Antwerpen”. Het boek dat 272 bladzijden telt, werd uitgegeven bij devries-Brouwers en kost 24,5 euro. Het bevat ook een aantal foto’s en afschriften van authentieke documenten.
Contactgegevens (boek en stadswandeling): dirk.dobbeleers@telenet.be